De bestelknop op jouw webshop: zorg dat je het goed doet

Op 4 oktober 2024 gaf de Hoge Raad in twee uitspraken belangrijke antwoorden op vragen over de ‘bestelknop’. Deze twee uitspraken benadrukken hoe belangrijk het is dat het bestelproces in een webshop voldoet aan de wet en wat de gevolgen zijn wanneer er niet aan de wet wordt voldaan.

WAT ZEGT DE WET?

Volgens artikel 6:230v lid 3 BW moet een consument bij het plaatsen van een bestelling, op een manier die voor iedereen duidelijk is, worden geïnformeerd dat dit een betalingsverplichting met zich meebrengt.

Als de consument een bestelling moet plaatsen door op een bestelknop te klikken, moet uit de tekst bij de knop duidelijk blijken dat de consument bij het plaatsen van de bestelling ook een betalingsverplichting aangaat. Dit kan je als ondernemer duidelijk maken door op de bestelknop een duidelijke tekst te plaatsen zoals: “Bestelling met betalingsverplichting”. Teksten als “bestellen” of “bestelling plaatsen” zijn volgens de Hoge Raad niet voldoende.

WAT HEEFT DE HOGE RAAD BESLIST?

De Hoge Raad heeft verduidelijkt dat termen zoals “bestellen” of “bestelling plaatsen” niet standaard door de consument in verband worden gebracht met het aangaan van of het akkoord gaan met een betalingsverplichting. De Hoge Raad kijkt hierbij naar de omgangstaal, maar ook naar hoe een gemiddelde consument, die normaal geïnformeerd en oplettend is, de tekst van de knop interpreteert.

Een knop met daarop alleen de tekst ‘bestellen’ voldoet dus niet aan de duidelijkheid die artikel 6:230v lid 3 BW vereist.

WAT ZIJN DE GEVOLGEN VAN VERNIETIGING?

Wanneer het tot een procedure komt, moet de rechter altijd toetsen of de bestelknop voldoende duidelijk was. Dit doet hij ambtshalve, dus uit zichzelf. Als blijkt dat een bestelknop niet voldoet aan de eisen van artikel 6:230v lid 3 BW, kan de rechter de koopovereenkomst die met de bestelknop tot stand is gekomen vernietigen. Dat kan ingrijpende gevolgen hebben en is mede afhankelijk van de vraag of de consument in de procedure aanwezig is of niet:

1. De overeenkomst kan geheel of gedeeltelijk worden vernietigd:

    • Wanneer de consument niet aanwezig is in de procedure, vernietigt de rechter de overeenkomst gedeeltelijk waarbij de rechten van de consument niet worden aangetast en de verplichtingen van de consument vooralsnog in stand worden gelaten. Maar (alleen) voor een zodanig gedeelte als nodig is om te voorkomen dat de sanctie voor de handelaar onevenredig zou zijn. Anders gezegd: sommige verplichtingen voor de ondernemer blijven in stand, terwijl hier geen verplichtingen van de consument meer tegenover staan. De ondernemer moet bijvoorbeeld het product wel leveren, terwijl de consument niet hoeft te betalen. De gedeeltelijke vernietiging mag echter niet onevenredig uitvallen voor de ondernemer.
    • Wanneer de consument wél aanwezig is en zich hier niet tegen verzet, wordt de overeenkomst volledig vernietigd en kunnen beide partijen recht hebben op terugvordering van goederen of prestaties (art. 6:203 BW).

2. Verlies van inkomsten en extra kosten:

    • Als de koopovereenkomst slechts gedeeltelijk vernietigd wordt, heb je als ondernemer in de meeste gevallen geen recht op terugvordering van geleverde goederen (art. 6:203 BW) of ongedaan making van verrichte prestaties (6:210 BW). Ook kan je als ondernemer vaak geen vergoeding krijgen op basis van ongerechtvaardigde verrijking (6:212 BW).
    • Als de koopovereenkomst in zijn geheel wordt vernietigd moeten alle door beide partijen geleverde goederen of verrichte prestaties ongedaan gemaakt worden. In dit geval bestaat er wel een grond voor terugvordering (art. 6:203 BW) of ongedaan making (6:210 BW). Daarnaast kan er sprake zijn van ongerechtvaardigde verrijking (6:212 BW).
    • Wanneer de ondernemer geleverde goederen terugvraagt van de consument, mag hij kosten zoals de betaalde verzendkosten of waardedaling van de producten niet voor rekening brengen van de consument. Volgens de Hoge Raad komen deze kosten voor rekening van de ondernemer als sanctie voor het gebruik van een onduidelijke bestelknop.
    • Sommige prestaties kunnen door hun aard niet ongedaan gemaakt worden, zoals genoten onderwijs. In dat geval kan de ondernemer bij een vernietigde overeenkomst aanspraak maken op een vergoeding voor de geleverde prestaties. Echter moet hier wel een korting op worden toegepast als sanctie voor het gebruiken van een onduidelijke bestelknop.

WAT KUN JE DOEN OM PROBLEMEN TE VOORKOMEN?

Als ondernemer is het essentieel om ervoor te zorgen dat het bestelproces voldoet aan de vereisten van de wet. Een belangrijk onderdeel hiervan is dat de bestelknop die wordt gebruikt voor het plaatsen van een bestelling voldoende duidelijk aangeeft dat hierbij ook een betalingsverplichting wordt aangegaan. Kies daarom voor een bestelknop met teksten als “Bestelling met betalingsverplichting” of “Ik ga akkoord met een betalingsverplichting”.

Zorg daarnaast dat het gehele bestelproces voor de consument helder en transparant is, zodat je ook voldoet aan de overige vereisten van artikel 6:230v BW.

Conclusie

Een duidelijke bestelknop is niet alleen wettelijk verplicht, maar voorkomt ook dat je als ondernemer te maken krijgt met vernietigde overeenkomsten of extra kosten. Neem daarom de tijd om de bestelknop te controleren en indien nodig aan te passen.