Algemene voorwaarden en verbod overdracht van vorderingen (“cessieverbod”)

In veel algemene voorwaarden staat een regeling die erop neer komt dat vorderingen die voortkomen uit een overeenkomst op de gebruiker van die algemene voorwaarden niet mogen worden overgedragen of verpand aan anderen. De achtergrond en bedoeling van zo’n bepaling is meestal dat de partij aan wie zo’n vordering wordt overgedragen of verpand (bijvoorbeeld een bank of een factormaatschappij) vaak “strenger” zal zijn bij het incasseren van die vordering, of in elk geval niet onder de indruk is van commerciële redenen om bijvoorbeeld een schikking te treffen.

Voorbeeld

Wat gebeurt er nu als uw contractspartner zich niet aan die bepaling houdt? Een voorbeeld; als ik met u afspreek dat u uw mooie vulpen niet zult verkopen aan iemand anders en u verkoopt die pen toch aan uw neef, hoe zit het dan juridisch? Behalve misschien als uw neef wist van de afspraken tussen ons, wordt hij gewoon eigenaar van de pen.

Zo is het ook met de verkoop van vorderingen (“cessie” genoemd); je kan wel afspreken dat iemand een vordering niet mag verkopen, maar als hij die afspraak “aan zijn laars lapt” is die eigendomsoverdracht gewoon geldig (behoudens bijzondere omstandigheden). Dat heeft de Hoge Raad in 2014 al eens bepaald. Een ander voorbeeld; in de algemene voorwaarden van een groot bouwbedrijf staat:

“Zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de opdrachtgever is het de opdrachtnemer niet toegestaan vorderingen die de opdrachtnemer …. op de opdrachtgever heeft of zal verkrijgen …. aan derden te cederen, te verpanden of ….over te dragen.”

Dat lijkt op het eerste gezicht een duidelijke bepaling, maar hij is volgens de rechtbank Noord Brabant in een vonnis uit oktober 2017 niet duidelijk genoeg en “werkte dus niet” in die zaak.

HOE MOET HET WEL?

Indien u wilt dat een goed werkend verbod op overdracht of verpanding van vorderingen op uw bedrijf gaat gelden, moet u de bovenstaande bepaling - of een soortgelijke - in uw overeenkomst of in uw algemene voorwaarden aanvullen met een extra zinnetje: “Dit verbod heeft goederenrechtelijke werking”. Dán werkt het wel.

N.B.: heel veel algemene voorwaarden van brancheorganisaties in de bouw hebben dit nog niet (goed) geregeld, dus check uw algemene voorwaarden daar ook op.

Voor nader advies kunt u contact opnemen met één van onze specialisten.