Pensioenrecht

Het pensioen

Voor werknemers is pensioen een belangrijke arbeidsvoorwaarde, deze voorwaarde bepaalt namelijk mede je inkomsten voor de periode na je werkende leven. Voorheen was er nauwelijks communicatie tussen werknemers en werkgevers over pensioen, maar tegenwoordig zie je dat het belang van en daarmee ook de aandacht voor een goed pensioen toeneemt. Dit hangt onder andere samen met de continue veranderingen in de waarde van pensioenbeleggingen, veranderingen bij de pensioenfondsen zelf en tot slot ook de veranderingen in onze levensverwachting. Daarbij zie je ook steeds vaker dat pensioenafspraken tussen werkgever en werknemer (tussentijds) gewijzigd worden. Het is belangrijk om daarover niet alleen in gesprek te gaan met je werknemer, maar ook om daarbij advies in te winnen van een ter zake deskundige pensioenjurist.

AOW en aanvullend pensioen

Iedere werknemer in Nederland heeft recht op een AOW-uitkering als hij een bepaalde leeftijd  heeft bereikt. Voorwaarde is dan wel dat je in Nederland gewoond of gewerkt moet hebben. De AOW is in feite een soort van basispensioen (ook wel 1^e pijler pensioen genoemd). Daarnaast kan een werknemer recht hebben op een aanvullend pensioen dat hij of zij bij jou als werkgever opgebouwd heeft (2^e pijler pensioen). Iedere medewerker kan ook zelf voor een aanvullend pensioen zorgen (3^e pijler pensioen).

Pensioen en werkgever

In Nederland is er geen algemene wettelijke verplichting voor werkgevers om een pensioen te regelen voor hun werknemers. In bepaalde gevallen bestaat er wel een verplichting tot het regelen van een pensioen, bijvoorbeeld in het geval van:

• Een verplichte deelname aan een pensioenregeling via een bedrijfstakpensioenfonds;
• Een verplichte deelname aan een pensioenregeling via een CAO;
• Een verplichte deelname aan een beroepspensioenfonds

Ook als je eenmaal afspraken hebt gemaakt met een werknemer over de deelname aan een pensioenregeling, kan je daar niet zomaar van afwijken of de pensioenregeling afschaffen. En als je als werkgever andere werknemers aanneemt die tot dezelfde groep behoren als de werknemers aan wie een pensioenaanbod is gedaan, dan zal je die werknemers als uitgangspunt een zelfde pensioenaanbod moeten doen. Of het mogelijk is om voor bepaalde groepen werknemers andersluidende afspraken te maken, zal mede afhangen van wat daarover in de uitvoeringsovereenkomst van de pensioenregeling is bepaald. Kortom, goed nadenken en zo nodig overleggen met een pensioenjurist wat je moet doen.

Pensioenwet

Binnen het pensioenrecht kennen we de Pensioenwet. Deze Pensioenwet omschrijft alle taken en verantwoordelijkheden van de werkgever, werknemer en pensioenuitvoerder met betrekking tot het pensioen. Hierin is onder andere bepaald dat je als werkgever verplicht bent je werknemers te informeren over hun eventuele pensioen. De Pensioenwet is leidend voor een pensioenjurist als hij zich moet buigen over vraagstukken die het pensioenrecht betreffen.

Bedrijfstakpensioenfonds

De Wet verplichte deelneming in een bedrijfstakpensioenfonds 2000 regelt de mogelijkheid voor een verplichte pensioenregeling voor alle werknemers in een bepaalde branche of sector. Die verplichting ontstaat vervolgens als er voor jouw branche een zogenaamde verplichtstelling van toepassing is: dat is de door de minister goedgekeurde omschrijving van de branche of sector waarvoor verplichte deelname aan een bedrijfstakpensioenfonds geldt. Eigenlijk net zoals een cao voor de hele branche of sector geldt. Als jij als werkgever actief bent in de branche die in de verplichtstellingsbeschikking is omschreven, moet je je aanmelden bij dat bedrijfstakpensioenfonds. Het fonds vraagt vervolgens informatie op over je werknemers en op basis daarvan krijg je een nota voor de pensioenpremie die je als werkgever moet betalen.

Ondanks dat een werkgever zelf zou moeten weten of hij verplicht is zich aan te sluiten bij een bedrijfstakpensioenfonds, komt het vaak voor dat een werkgever daar helemaal geen weet van heeft. Als je als werkgever niet bent aangesloten bij een bedrijfstakpensioenfonds, terwijl je dat wel zou moeten, dan heb je op het moment van ontdekken een heel groot probleem. Het bedrijfstakpensioenfonds kan namelijk over alle jaren, met terugwerkende kracht, alsnog de volledige premiebetaling eisen.

Een pensioenjurist, vaak een advocaat gespecialiseerd in arbeidsrecht, kan een globale inschatting maken of de werkgever onder een verplichtstelling zou kunnen vallen. Dat noemen we een Bpf-scan, oftewel een kort verplichtstellingsonderzoek. Zo kun je op basis van deze globale inschatting bepalen of een diepgravend onderzoek nodig is.

Bekijk hier ook het interview met advocaat/partner Marnix van Daal, gespecialiseerd in bedrijfstakpensioenfondsen, over de rol van een werkgever in een bedrijfstakpensioenfonds.

Fusie, overname en pensioen

Bij de aan- of verkoop van een bedrijf is het pensioen van de medewerkers een belangrijk onderdeel waar je nader onderzoek naar zult moeten doen. Hoe ver dat onderzoek zal moeten gaan, zal mede afhangen van wijze van aan-of verkoop.

Als bijvoorbeeld alleen de aandelen worden ge- of verkocht, dan blijft de rechtspersoon hetzelfde en daarmee ook het pensioen. Uiteraard is het advies dan nog steeds om een check te (laten) doen op de pensioenregeling zodat je weet wat die regeling inhoudt en of alles goed geregeld is, zodat je achteraf niet voor verrassingen komt te staan.

Als er sprake is van het (ver)kopen van de activiteiten en de bijbehorende activa aan c.q. door een ander bedrijf, dan zal vrijwel altijd sprake zijn van een overgang van onderneming. In dat geval gaan de werknemers die bij de overgenomen onderneming werkzaam waren van rechtswege mee over naar de koper. Voor pensioen gelden in die situatie dan bijzondere regels. Moet je de oude pensioenregeling handhaven of kun je de overgenomen werknemers je eigen pensioenregeling aanbieden? Hoe laat je dit in elkaar overgaan? Of moet je dat juist niet doen? Het is cruciaal dat hier goed naar gekeken wordt samen met een pensioenjurist.

Marnix van Daal vertelt in een ander interview hoe dat precies zit met het pensioen bij een overname. Bekijk dat hier.