De proeftijd, hoe zat het ook alweer?

Eén maand, twee maanden of helemaal geen proeftijd?

Veel arbeidsovereenkomsten bevatten een proeftijd. Een proeftijd is een soort van kennismakingsperiode. Tijdens de proeftijd kunnen zowel werknemer als werkgever de arbeidsovereenkomst direct opzeggen, zolang de reden niet discriminerend is. De werkgever heeft hiervoor dus geen toestemming van het UWV of de werknemer nodig. De regels omtrent de proeftijd zijn geregeld in de wet en zijn afhankelijk van de looptijd van de arbeidsovereenkomst:

• Arbeidsovereenkomst korter dan 6 maanden > geen proeftijd toegestaan;
• Arbeidsovereenkomst vanaf 6 maanden t/m 2 jaar >  maximaal één maand proeftijd toegestaan;
• Arbeidsovereenkomst onbepaalde tijd of langer dan 2 jaar > maximaal twee maanden proeftijd toegestaan.

De werkgever en werknemer komen de proeftijd schriftelijk overeen. Dat kan door middel van een handtekening van beide partijen onder een arbeidsovereenkomst. Als er een langere proeftijd overeengekomen is dan wettelijk toegestaan, dan geldt er geen proeftijd: het proeftijd beding is dan nietig. Een niet geldige proeftijd kan op een later moment niet worden omgezet naar een geldige proeftijd (IJzeren proeftijd-theorie). Bij een arbeidsovereenkomst van een jaar kan je als werkgever een ongeldige proeftijd van drie maanden, dus niet terugbrengen naar een geldige proeftijd van één maand.

Werken voor aanvang van de arbeidsovereenkomst

Stel, de ingangsdatum van de arbeidsovereenkomst is 1 januari. De looptijd van de arbeidsovereenkomst is een jaar en er geldt een proeftijd van 1 maand. De werkgever belt de aspirant werknemer medio december op om te vragen of hij eerder kan beginnen en de werknemer geeft hier gehoor aan. De werkgever en werknemer spreken niets af over de gevolgen van de al getekende arbeidsovereenkomst.

In de rechtspraak staat het vast dat de arbeidsovereenkomst aanvangt vanaf het moment dat de bedongen werkzaamheden worden verricht. Dat betekent dat in het hierboven genoemde voorbeeld, de arbeidsovereenkomst eerder start dan gepland. Daarmee start ook de looptijd van de proeftijd eerder dan dat in de arbeidsovereenkomst is opgenomen.

Als de werknemer voor het eerst op 15 december de bedongen werkzaamheden verricht, dan kan de werkgever of werknemer dus uiterlijk 14 januari de arbeidsovereenkomst opzeggen met het beroep op de proeftijd.

Werkgevers opgelet!

Als werkgever moet je er rekening mee houden dat de proeftijd uit de arbeidsovereenkomst gaat lopen zodra de werknemer met zijn werkzaamheden begint. Dit kan van belang zijn als je voornemens hebt om de arbeidsovereenkomst in de proeftijd te beëindigen. Op het moment dat je de arbeidsovereenkomst beëindigt op grond van de proeftijd, terwijl de proeftijd al voorbij is, kan de werknemer bijvoorbeeld het recht hebben op loonbetaling en/of herstel van het arbeidscontract.

Heb je vragen over het opstellen van een arbeidsovereenkomst of de ingangsdatum van een proefperiode? Onze arbeidsrecht specialisten staan klaar om je vragen te beantwoorden.