Duurzaam arbeidsongeschikt

Je spreekt van duurzaam arbeidsongeschikt op het moment dat een werknemer volledig arbeidsongeschikt is door een ziekte of door een ziekte of gebrek waarbij er geen of een minimale kans op herstel is.

Volledig arbeidsongeschikt wordt ook wel uitgedrukt in 80% - 100% arbeidsongeschikt. De mate van de arbeidsongeschiktheid bepaalt voor welke uitkering een zieke werknemer in aanmerking komt. Hieronder geef ik dat weer aan de hand van het systeem van de arbeidsongeschiktheidsuitkering zoals in de WIA (Wet werk en inkomen naar arbeidsvermogen) is neergelegd.

Het systeem van de arbeidsongeschiktheidsuitkeringen

Als een werknemer blijvend én voor meer dan 35% arbeidsongeschikt is en na twee jaar ziekte een WIA-uitkering aanvraagt, kan hij een WGA-uitkering of een IVA-uitkering krijgen.

Daarbij staat de afkorting WGA voor Werkhervatting Gedeeltelijk Arbeidsgeschikten en IVA voor Inkomensvoorziening Volledig Arbeidsongeschikten.

  • Een WGA-uitkering is aan de orde als de werknemer 35-80% arbeidsongeschikt is. Ook als een werknemer volledig, dus 80-100%, arbeidsongeschikt is, maar de arbeidsongeschiktheid niet duurzaam is, wordt door het UWV een WGA-uitkering toegekend.
  • Is een werknemer volledig én duurzaam arbeidsongeschikt, dan wordt een IVA-uitkering toegekend.

IVA versus WGA

Een IVA-uitkering is hoger dan een WGA-uitkering, te weten 75% van het (maximum) dagloon in plaats van 70%. Bij een IVA-uitkering zijn er geen re-integratieverplichtingen. Ook ondervindt werkgever geen financieel nadeel van een IVA-uitkering. Bij een WGA-uitkering is dat wel het geval. Als werkgever dan eigen risicodrager (ERD ) is, moet hij gedurende maximaal 10 jaar de uitkeringslasten zelf dragen (vaak zal werkgever hier trouwens wel voor verzekerd zijn). Als werkgever tot het publieke bestel hoort en een middelgrote of grote werkgever is, zal een WGA-uitkering, eveneens gedurende maximaal 10 jaar, leiden tot een verhoging van de gedifferentieerde premie. Bij een IVA-uitkering speelt dit allemaal niet.

Dat betekent dat bij een volledige arbeidsongeschiktheid een werkgever er belang bij heeft dat werknemer een IVA-uitkering krijgt.

Een IVA-uitkering kan overigens ook worden aangevraagd als de arbeidsongeschiktheid nog geen 104 weken heeft geduurd, maar al eerder duidelijk is dat er sprake is van een volledige en duurzame arbeidsongeschiktheid zonder kans op verbetering van de belastbaarheid. Dat noemen we de “verkorte wachttijd”. Een IVA-uitkering met verkorte wachttijd kan worden aangevraagd in de periode vanaf 13 weken tot maximaal 78 weken na de eerste ziektedag. De IVA- uitkering mag door de werkgever in mindering gebracht worden op de loondoorbetalingsverplichting.

Duurzaamheid van de volledige arbeidsongeschiktheid

Een IVA-uitkering is alleen aan de orde als de volledige arbeidsongeschiktheid ook duurzaam is.

Wanneer is dat het geval? Volgens de WIA is iemand volledig én duurzaam arbeidsongeschikt wanneer hij of zij als rechtstreeks en objectief medisch vast te stellen gevolg van ziekte of gebrek duurzaam slechts in staat is om met arbeid ten hoogste 20% te verdienen van het maatmaninkomen per uur. Onder duurzaam wordt dan verstaan een medisch stabiele of verslechterende situatie, dan wel een medische situatie waarbij op de lange termijn slechts een geringe kans op herstel bestaat.

Beleid UWV en advies hoe te handelen bij volledige arbeidsongeschiktheid

De ervaring leert dat het UWV de kansen op herstel van de belastbaarheid vaak (te) gunstig inschat. Mogelijk wordt  in een later stadium alsnog een IVA-uitkering verstrekt, maar dat heeft dan geen terugwerkende kracht. Om die reden kan het voor een werkgever verstandig zijn om bezwaar te maken tegen een besluit van het UWV om een volledig arbeidsongeschikte werknemer een WGA-uitkering te verstrekken c.q. die voort te zetten. Zorg er dan wel voor dat de duurzaamheid van de arbeidsongeschiktheid kan worden onderbouwd met een advies van de bedrijfsarts of een onafhankelijk verzekeringsarts.

Heb je een werknemer die volledig arbeidsongeschikt is, waarbij al meteen duidelijk is dat verbetering niet te verwachten is, overweeg dan om een IVA-uitkering met verkorte wachttijd aan te vragen.

Onze arbeidsrecht advocaten kunnen je hierover adviseren en je bijstaan in procedures die bijvoorbeeld gaan om het indienen van een bezwaarschrift bij het UWV. Wij helpen graag. Lees ook onze blog '10 tips voor werkgever als werknemer op WIA wacht'.